Ù tai là hiện tượng nghe thấy tiếng rít, tiếng ù hoặc tiếng vo ve kéo dài, thường mang tính chất chủ quan và không phải do âm thanh thực sự từ bên ngoài. Tình trạng này thường liên quan đến việc tiếp xúc với tiếng ồn lớn; nhưng không chỉ có nguyên nhân này. Thật không may, hiện tại không có phương pháp điều trị dứt điểm. Nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là giấc ngủ; dẫn đến tình trạng mất ngủ. Nếu kéo dài, các vấn đề về giấc ngủ có thể gây trầm cảm, mệt mỏi mãn tính, và làm giảm khả năng chịu đựng tình trạng ù tai.
Ù tai: Nguồn cơn gây căng thẳng và mệt mỏi
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tâm lý của mỗi người, ù tai có thể trở thành một nguồn gây căng thẳng lớn. Tính chất dai dẳng của nó có thể ảnh hưởng khác nhau đến mỗi người, đặc biệt với những ai mới gặp tình trạng này và chưa quen với nó.
Ngoài căng thẳng, chất lượng giấc ngủ cũng thường bị ảnh hưởng. Người bệnh có thể khó đi vào giấc ngủ vì thiếu sự yên tĩnh. Các âm thanh này không chỉ gây phiền nhiễu mà còn tạo ra vòng luẩn quẩn: tập trung vào âm thanh > tăng cường độ âm thanh > khó ngủ > căng thẳng.
Tại sao ù tai thường nghiêm trọng hơn vào ban đêm?
Ù tai thường được cảm nhận mạnh mẽ hơn vào buổi tối, đặc biệt khi đi ngủ, vì các lý do sau:
- Căng thẳng và lo âu buổi tối, được khuếch đại bởi tiếng ù.
- Mệt mỏi trong ngày, đặc biệt là mệt mỏi thính giác.
- Sự yên tĩnh vào ban đêm làm nổi bật tiếng ù trong không gian yên lặng.
- Ảnh hưởng của một số loại thuốc, rượu hoặc thuốc lá.
Mối liên hệ giữa ù tai và mất ngủ
Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy ù tai và mất ngủ có liên hệ mật thiết. Bệnh nhân mất ngủ có nguy cơ nghe thấy tiếng ù nghiêm trọng hơn.
Trong nghiên cứu này, 117 bệnh nhân bị mất ngủ hoặc ù tai được khảo sát tại Bệnh viện Henry Ford ở Detroit. Các nhà nghiên cứu đo lường mức độ mất ngủ, tần suất và cường độ nghe thấy tiếng ù, đồng thời thực hiện phỏng vấn để tìm hiểu nguyên nhân tâm lý gây mất ngủ. Kết quả cho thấy một vòng luẩn quẩn hình thành: người bị ù tai khó ngủ hơn, và khi ngủ không đủ, họ lại càng khó chịu với tiếng ù tai.
Làm thế nào để ngủ ngon hơn và quên đi ù tai?
Một số phương pháp và liệu pháp có thể giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn khi gặp tình trạng này:
- Kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu hoặc thiền.
- Nghe nhạc nhẹ nhàng trước khi ngủ.
- Sử dụng máy phát tiếng ồn trắng hoặc âm thanh tự nhiên (tiếng mưa, tiếng suối chảy, tiếng gió).
- Tập thể dục đều đặn nhưng tránh tập sát giờ đi ngủ.
- Tránh các sản phẩm kích thích như cà phê hoặc đồ uống có cồn.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử và tránh âm nhạc lớn trước khi ngủ.
- Đảm bảo phòng ngủ tối và yên tĩnh.
Ù tai có thể biến mất không?
Ù tai chủ quan (chiếm 90% các trường hợp) thường là vĩnh viễn. Hiện tại chưa có phương pháp điều trị dứt điểm, nhưng một số liệu pháp có thể giúp người bệnh sống chung với tình trạng này, bao gồm:
- Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) để giảm căng thẳng và thay đổi cách phản ứng với ù tai.
- Sophrology – phương pháp thư giãn toàn diện.
- Máy trợ thính hiện đại với tính năng phát âm thanh nền (tiếng ồn trắng).
- Các phương pháp khác như thôi miên, châm cứu, hoặc thiền cũng có thể hỗ trợ.
Nguồn và tài liệu tham khảo
- Henry Ford Health System. (2012). Insomnia takes toll on tinnitus patients. ScienceDaily.
- Signa, Eviter l’insomnie et la fatigue : comment s’endormir avec des acouphènes.
- Lobe, Fatigue auditive et acouphènes.